1.3 Plan van Aanpak Verkenning
In deze stap worden de gewenste doelen en de benodigde de expertise, sturing en besluitvorming vastgelegd. Leg de geformuleerde doelen vast in het Dashboard Duurzaam HWBP.
- Rekenmachine kengetallen - HWBP 2025In deze rekenmachine kun je zelf kengetallen genereren over materieelinzet én MKI- en CO2-waardes. Hiervoor vul je de totale lengte van het dijkversterkingsproject in en deel je deze op in bouwstenen. De kengetallen maken het mogelijk om in een vroeg stadium van de verkenning een referentie te bepalen en bijbehorende doelstellingen.
- Analyse succesfactoren en gebiedspotentieel dijkversterking met gebiedseigen grond - POV DGG 2020Gebiedseigengrond bij een dijkversterking biedt bij een gebiedsontwikkeling duurzaamheidsvoordelen en meerwaarde voor de omgeving. Optimalisatie van grondverzet en -gebruik is cruciaal, zo blijkt uit deze analyse van de Project Overstijgende Verkenning (POV). Door één van de alternatieven te koppelen aan grond leverende projecten, kan het werk mogelijk goedkoper, sneller, beter en duurzamer worden en zo meer maatschappelijke waarde creëren.
- Verdiepende handreiking circulaire economie mirt projecten - RWS 2019Deze handreiking geeft input voor het opstellen van het plan van aanpak ten aanzien van circulaire ontwerpprincipes in de initiatief-, verkenning- en planuitwerkingsfase. Dit wordt ondersteund met voorbeeldprojecten uit de droge infra sector, waarin circulaire (ontwerp)principes een onderdeel zijn geweest in het ontwerpproces en de besluitvorming.
- DubocalcDuboCalc is een softwaretool om snel en eenvoudig de milieukosten van ontwerpvarianten van GWW-werken te berekenen. Voor het plan van aanpak gebruik je het om doelen te stellen op MKI.
- Een dijk van een verhaal poster - Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed 2018Eenvoudig stappenplan van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed om cultuurhistorie mee te nemen in dijkversterkingen. Het document laat stap voor stap zien hoe ambities qua cultuurhistorie in de uitwerking van de dijkversterking komen. Hiermee kunnen vanuit bestaand beleid effectieve ambities opgesteld worden.
- Handreiking 'DuboCalc in dijkversterkingen' voor de verkennings- en planuitwerkingsfase - HWBP (2021)DuboCalc is een rekenprogramma om de milieu-impact van ontwerpen te berekenen. De handreiking beschrijft de objectenbibliotheek, waarin specifieke objecten voor dijkversterkingen zijn uitgewerkt voor de verkennings- en planuitwerkingsfase.
- Leven met Water kaarten - Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed 2024Diverse kaartlagen geven dijken, molens en inundatie gebieden weer en bieden historische context bij ontstaan en gebruik van deze waterstaatswerken. In totaal zijn meer dan 11.500 dijken en dijksegmenten met een totale lengte van ruim 17.500 km opgenomen. Raadpleeg ook de bijlagen bij deze kaarten voor een uitgebreide toelichting.
- Toetsingskader emissieloos bouwen en stikstof - HWBP 2025In deze stap wordt een projectplan uitgewerkt en worden de aanpak en criteria vastgesteld. Dit document ondersteunt dit proces door inzicht te geven in de eisen en doelen van emissieloos bouwen, het opnemen van randvoorwaarden en financiële kaders, en het waarborgen dat het plan aansluit bij de duurzaamheidsdoelen.
- Kansenscan - POV DGG 2023Om het uitwisselen van grond tussen verschillende projecten te stimuleren is er de Kansenscan van de POV-DGG. Een Kansenscan is een handig instrument om vroegtijdig mogelijkheden in beeld te brengen om de grondbalans lokaal te sluiten.
- Ideeënboek biodiversiteit voor dijkversterkingsprojecten - 2022Het ideeënboek biodiversiteit beschrijft inrichtingselementen die bij dijkversterkingsprojecten kunnen bijdragen aan het terugbrengen, in stand houden en vergroten van de biodiversiteit. Geschreven vanuit de visie op dijkbeheer.
- Stappenplan Handreiking gebouwd erfgoed in zijn omgeving - RWS 2022Handreiking voor beheer en onderhoud van groen en buitenruimte bij monumentale en cultuurhistorisch waardevolle kunstwerken. Gericht op RWS, maar breder inzetbaar.
- Voortbouwen op 1000 jaar ‘onze dijk’ - Waterschap Rivierenland 2018Compact rapport dat een stappenplan beschrijft voor het borgen van cultuurhistorie binnen dijkversterkings projecten van het HWBP, met name tijdens de verkenning maar ook in de fasen daarna.
- Leidraad Circulair Ontwerpen 2.0 - CB'23 2023Deze leidraad gaat over circulair ontwerpen, hét moment waarin circulaire ambities vorm krijgen. Deze leidraad legt afspraken vast voor de bouwsector in de breedte.
- Eindrapportage Rode lijn Kunstwerken - HWBP 2022In de rode lijn wordt een overzicht gegeven van relevante aspecten, kennis en kennisleemtes bij het bepalen van een overstromingskans van waterkerende kunstwerken. Het biedt houvast om kritisch te beschouwen waarom een kunstwerk is afgekeurd. Dit is de eerste stap in het versterkingsproces. Het document is opgesteld door HHNK, Deltares, Rijkswaterstaat en het HWBP.
- Doelmatige aanpak stikstof - HWBP 2025Deze pagina biedt informatie en hulpmiddelen voor een effectieve stikstof aanpak. De aanpak stimuleert om stikstofrisico’s vanaf de start integraal te beheren binnen de verkennings- en ontwerpfase. Om zo vertragingen en kosten te beperken.
- Handleiding risicoscan stikstofproblematiek HWBP - HWBP 2025Met de risicoscan en de bijbehorende rekentool, kunnen de risico's van de uitstoot van stikstof voor een dijkversterkingsproject in kaart worden gebracht. Hiermee kan al in de verkennigsfase een aanpak voor de beheersing van de risico's worden opgesteld.
Tools
- Beleidskader Duurzaam doen - Waterschap Drents Overijsselse Delta 2022Het beleidskader van Waterschap Noorderzijlvest is bedoeld als praktische leidraad voor duurzaam werken. Het kader beperkt zich tot circulariteit en de emissie van broeikasgassen en geeft een afwegingskader bij het benutten van kansen.
- Plan van Aanpak Adaptief Werken Schiermonnikoog -Wetterskip Fryslan 2022Dit plan beschrijft de aanpak voor het ontwikkelen van een voorkeursstrategie voor de Dijk- en duinversterking Schiermonnikoog. Met daarnaast een aanzet voor een klimaatrobuustheidstoets: hoe kun je langere termijneffecten van klimaatverandering en zeespiegelstijging meenemen in de besluitvorming. Deze best practice komt uit de Verkenning, maar is ook een voorbeeld voor de Initiatieffase.
- Cultuurhistorische analyse deelgebieden dijkversterking Tiel-Waardenburg - Waterschap Rivierenland 2019Ter voorbereiding op de dijkversterking van Tiel - Waardenburg zijn ensembles van cultuurhistorische waarden gedefinieerd en is een handreiking opgesteld hoe cultuurhistorische waarden kunnen worden meegewogen bij het ontwerp in de verkenningsfase.
- Emissieloos bouwen Wolferen Sprok - Waterschap Rivierenland 2021In het project Wolferen-Sprok wordt een concrete werkwijze gepresenteerd om de hoeveelheid emissies die vrijkomen bij de bouw te onderzoeken. Het vormt een goed voorbeeld hoe andere dijkversterkingsprojecten kunnen werken aan emissieloze bouw.
- Geleerde lessen inkoop Duurzaamheid in HWBP projecten - Taskforce Deltatechnologie 2023Dit advies deelt de geleerde lessen vanuit een aantal HWBP projecten. Doel is om inkoopprocessen eenduidiger te maken en duurzaamheid verder te concretiseren en te verbeteren.
- Handreiking Ruimtelijke Kwaliteit Gorinchem Waardenburg - Waterschap Rivierenland 2015Als onderdeel van de conditionerende onderzoeken in de Verkenning van de dijkversterking Gorinchem - Waardenburg is een ruimtelijk kwaliteitskader opgesteld. Er wordt ingezet op maatwerkoplossingen om lokale kwaliteiten te behouden en de herkenbaarheid van de dijk als geheel te vergroten.
- Handboek ruimtelijke kwaliteit dijkverbetering Hagestein-Opheusden - HNS 2013Dit document legt de vereiste ruimtelijke kwaliteit vast voor het gehele dijkverbeteringsgebied vast. Dit wordt gedaan doormiddel van een visie, beeldkwaliteitsplan en landschapsplan.
- POV Brede groene dijk en Dubbele Dijk - Waterschap Hunze & Aa's en Noorderzijlvest 2020De project overstijgende verkenning dijkversterkingen met gebiedseigen grond (POV DGG) deelt de kennis over gebiedseigengrond en wil er voor zorgen dat dit een beter toegankelijke optie wordt. De Brede Groene Dijk en Dubbele Dijk in Groningen dienen hierbij als casus.
- POV Dijkversterking met gebiedseigen grond Fase 2 best practices - Waterschap Limburg 2021Dit document van de Project Overstijgende Verkenning heeft tot doel om dijkwerkers te stimuleren zoveel mogelijk grond uit eigen gebied te gebruiken bij dijkversterkingen. Het vormt een bundeling van de resultaten van een literatuurstudie, verslagen van expertraadplegingen en een groslijst van best practices.
- Ruimtelijk Kwaliteitskader Jaarsveld-Vreeswijk - HDSR 2021Dit ruimtelijk kwaliteitskader is een nadere uitwerking van het kwaliteitskader Noordelijke Rijn- en Lekdijk, waarbij de typering van het gebied en de kernkwaliteiten van de dijk gedetailleerder zijn uitgewerkt. In iedere stap binnen het project vervult het kader weer een andere rol gedurende met name de verkenningsfase.
- Ruimtelijk Kwaliteitskader Ravenstein-Lith - Meanderende Maas 2017Het Ruimtelijk Kwaliteitskader voor de Meanderende Maas brengt in beeld hoe de maatregelen (rivierverruiming, dijkverbetering en regionale opgaven) kunnen bijdragen aan de gebruikswaarde, de belevingswaarde en de toekomstbestendigheid van het rivierlandschap tussen Ravenstein en Lith.
- IJsselmeerdijk met waterveiligheidsnatuur - HWBP 2020Voor project IJsselmeerdijk wordt de waterveiligheidsopgave opgelost doormiddel van een vooroever in plaats van een dijkverhoging. Dit heeft geleid tot een reductie van de milieu-impact (MKI) van 40% ten opzichte van het referentie ontwerp. Daarnaast zijn kansen gecreëerd voor de ontwikkeling van biodiversiteit.
- Circulair Schaduwontwerp Grebbedijk - Waterschap Vallei en Veluwe 2022Het Circulair Schaduwontwerp van de Grebbedijk heeft geleid tot een longlist van circulaire kansen en een shortlist van bouwstenen. Het proces leverde waardevolle inzichten op, met name kwalitatief. De toegepaste sprint-aanpak was effectief. Leerpunt is dat een scherpe afbakening van besluitmomenten nodig is voor integratie in het reguliere ontwerpproces.
- Voorbeeld archief - Groninger ArchievenHet doen van cultuurhistorisch onderzoek kan belangrijk zijn. Kaarten, bouwtekeningen, foto's en nieuwsartikelen kunnen helpen bij het begrijpen van de plek en het object. Dit kan in de inventarisatiefase helpen bij het bepalen van de cultuurhistorische waarde en als input gebruiken voor het maken van alternatieven.